wel en wee op de materniteit

Bijna wee weken Curicó ondertussen, twee weken waarin we het chileens en de chilenen al iets beter hebben leren begrijpen.
Dat Chileens, het blijft nog altijd moeilijk, maar stilaan begint het verstaan toch ietsje beter te gaan. Waar we twee weken geleden helemaal niets begrepen van een snel gesprek, kunnen we nu meestal toch het onderwerp al raden. Al zitten we er ook al eens helemaal naast; zoals ik (Hanne) die op de vraag of er in België ook regelmatig aardschokken zijn, antwoordde dat ik inderdaad verbrand was en daardoor begon te vervellen ;-p. (al was dat al bij al een goede gok gezien onze rode benen en vervellende neus blijkbaar zo'n spektakel bieden dat we daar héél veel gesprekjes over hebben moeten voeren)
Spreken is momenteel nog een ander paar mouwen, maar de uitdaging blijft tegen april plat chileens te kunnen praten! Inclusief de 'chilenismen' die het zo moeilijk maken, zoals het achtervoegsel '-po' dat niets betekent maar te pas en te onpas aan een woord wordt geplakt.
Het helpt wel dat ik (ondergetekende, Hanne) de afgelopen twee weken doorbracht op prepartos, waar zitten en babbelen de voornaamste bezigheid zijn. Of nee, de hoofdactiviteit wordt natuurlijk verricht door de vrouwen die daar in arbeid liggen te zijn, maar daar kunnen wij niet veel actief aan meehelpen. Wel onderzoeken we de vrouwen ieder half uur, vragen hoe het gaat, koppelen ze aan de monitor om de hartslag van het kindje te meten, bellen de anesthesist om epidurale verdoving te komen toedienen (wat bijna iedereen hier trouwens krijgt) en voor het overige wachten we af tot ze naar de bevallingszaal kunnen. Er blijft dus heel veel tijd over om te babbelen. Vaak verzamelen zich in de zaal een of twee matrona's, een verpleegster, de technische hulpjes (ook een soort verpleegster) en dan nog de kuisvrouwen. En dan onderwerpen ze me graag aan een kruisverhoor over hoe België is (is iedereen daar zo groot -want ongelofelijk maar waar, ik behoor hier tot de groteren- ; heeft iedereen daar zo'n lichte ogen; zijn de jongens daar knap), staren me ongelovig aan omdat we vijf talen spreken, demonstreren ze hoe goed ze zelf engels kunnen (bijzonder grappig!) en sommen ze op wat het lekkerste eten is in Chili.
Heel vaak ook hebben ze het over hun land en hoe mooi het wel is. Iedereen heeft wel tips over wat we zeker moeten bezoeken - Chilenen zijn echt trots op hun land! Hoewel iedereen me al benadrukt heeft dat er veel armoede is hier. Chili is nochtans het rijkste land van Latijns-Amerika, maar -het klassieke verhaal- de rijkdom is ongelijk verdeeld. Heel veel armoede en minder sociaal vangnet dan bij ons. Bovendien is het leven hier even duur als bij ons (dat was een tegenvaller) en is het onderwijs zelfs veel duurder (als we het omrekenen kost een maand universiteit hier ongeveer evenveel als een jaar bij ons). Ons ziekenhuis is trouwens ook een staats- en dus arm ziekenhuis. Het wordt ons vaak gezegd dat ze weinig middelen hebben, maar voor zover we dat tot nu toe zagen heeft dat gelukkig geen effect op de kwaliteit van de geneeskunde. Alleen qua privacy misschien: hier bestaan geen patiëntenkamers, alleen zalen waar 14 patiënten samen liggen.
Een ander onderwerp dat vaak ter sprake komt en heel gevoelig ligt, is de aardbeving van drie jaar geleden. Februari 2010 was dat, midden in de nacht een aardbeving van 8.8 waarbij Curicó zwaar beschadigd werd. Als de curiconen (?) het erover hebben, krijgen ze nog bijna allemaal tranen in ogen, het moet een ramp geweest zijn. Het ziekenhuis ook helemaal ingestort, er was gewoon geen spoed meer om alle gewonden op te vangen. Het huidig ziekenhuis is volledig herbouwd, maar een deel van de consultaties vindt nog plaats in containers omdat er geen plaats genoeg is binnen. Ook de stad zelf is grotendeels nieuw, maar op vele plaatsen zie je nog brokstukken en resten die getuigen van de ramp. Het blijft een trauma hier!
Iets waar de matronas het graag over hebben is het drama van de tienerzwangerschappen. Iedere dag ligt er op prepartos wel een meisje van 15 of 16, klaar om te bevallen. Nochtans is de pil hier gratis, maar blijkbaar bestaat er hier veel taboe rond en wordt over zo'n dingen niet gepraat - zeker op school niet. Een matrona vertelde me dat veel van die meisje echter bewust zwanger zouden worden. Meestal zijn het arme meisjes op zoek naar wat gezelschap, zij het dan van een kind. Een vicieuze cirkel van armoede...
En dan nog een persoonlijk trauma vandaag op de materniteit. Deze dinsdag zag ik op de echografie-consultatie een vrouw met een zwangerschap van 37 weken (geboorte is normaal op 40 weken) bij wie we vaststelden dat het kindje gestorven was. Ze werd opgenomen op materniteit -tussen allemaal gelukkig jonge moeders- om de bevalling op gang te brengen. Het heeft vier hele dagen geduurd uiteindelijk voor dat wilde lukken, een kwelling moet dat geweest zijn. Uiteindelijk is ze vandaag bevallen, ik was er ook bij. Een heel trieste gebeurtenis was dat. De bevalling ging heel moeilijk, ze heeft echt enorm afgezien en dat van een kindje waarvan ze op voorhand wist dat het dood was. Toen het geboren werd, hebben de vroedvrouwen het jongetje mooi verzorgd, gekleed en ingepakt als ieder andere pasgeborene. Maar daar stonden we dan, te kijken, iedereen met tranen in de ogen. Het treurigste wat ik ooit heb gezien, ik had niet verwacht dat materniteit zo triest kon zijn...